De Inspectie Veiligheid en Justitie publiceerde op 22 maart haar rapport over het gebruik van de nekklem. Als controletechniek moet de nekklem volgens dit rapport toegestaan blijven. De politie, Koninklijke Marechaussee en Dienst Justitiële Inrichtingen dienden wel een standpunt in te nemen over de nekklem als verwurgingstechniek en dit te verwerken in de opleidingen. De politie paste haar trainingen op dit punt al aan.

 

Geweldsbevoegdheid

De samenleving verwacht dat politiemedewerkers optreden, waar en wanneer dat nodig is. Dan moeten zij soms iemand onder controle brengen. Ook als deze zich daar fysiek tegen verzet. Dat dient effectief en met gepast, oftewel proportioneel geweld te gebeuren. Daartoe kunnen en mogen politiemensen gebruikmaken van fysieke technieken, waaronder dus een arm om de nek van een persoon leggen.

 

Nekklem

De term duidt verschillende technieken aan, namelijk de nekklem als controletechniek of als verwurgingstechniek. Dat is een belangrijke onderscheid. De inspectie constateert dat het omvatten van de nek als controletechniek veel wordt gebruikt en in beginsel bruikbaar is. Als iemand dit technisch correct toepast, brengt de nekklem weinig risico met zich mee. De risico’s ontstaan wanneer er sprake is van de nekklem als verwurgingstechniek. Die knelt de luchtpijp of beide slagaders af.

 

Opleiding

De politie volgde de aanbevelingen van de inspectie nauwgezet op. De Integrale Beroepsvaardigheidstraining (IBT) besteedt sinds 1 juli extra aandacht aan het toepassen van de nekklem en de gevaren van verwurging. Overal in het land trainen executieve politiemedewerkers de veilige en vaak toegepaste controletechniek. Tijdens een gevecht kan de controletechniek echter langzaam veranderen in een verwurging. Daarom gaan de opleiders tegenwoordig nadrukkelijk in op het verschil tussen beide technieken en hoe je verwurging voorkomt.

 

Regie

Een andere belangrijke aanpassing betreft meer aandacht voor de regierol bij geweldstoepassing. Politiemensen komen in onverwachte situaties terecht, waarbij zij fysiek moeten ingrijpen. Bijvoorbeeld een alarmmelding of verzoek om versterking. Het optreden als groep staat daarom sinds 1 juli eveneens op het trainingsprogramma. Daarbij neemt steeds één politiemedewerker de regierol op zich om het overzicht te bewaren. Zo zien agenten ook in hectische situaties of de betrokkene zich nog steeds verzet tegen de aanhouding, maar ook of deze zich probeert te ontworstelen aan verstikking. Dit voorkomt hachelijke situaties.

 

Toetsing

In de trainingen komen verder de gevaren van de verwurgingstechniek aan de orde. Het uitgangspunt luidt dat agenten deze techniek niet toepassen. Daarom traint de politie hier niet op. Want zelfs bij uiterst intensieve training van de verwurgingstechniek kleven er in een ongecontroleerde omgeving risico’s aan. Niettemin valt nooit volledig uit te sluiten dat politiemensen af en toe op de verwurgingstechniek terugvallen. Zij kunnen immers altijd in noodsituaties terechtkomen waarbij zij geweld mogen gebruiken dat politietrainers hen niet hebben aangeleerd. Ook dan voert de politie de standaardtoets uit of agenten dat geweld proportioneel hebben toegepast.