Geweld in Haren kende vrijdagavond ongekende vormen. Een onschuldige oproep op Facebook voor een feestje leidde tot forse rellen, vernielingen, plunderingen, brandstichtingen en gewonden in het centrum van Haren. 

Meerdere oproepen van de burgemeester van Haren om niet naar Haren te komen, werden genegeerd. Enkele duizenden bezoekers verbleven in de omgeving van de woning van het meisje dat de oproep deed. Halverwege de avond werd de sfeer agressief, werden vernielingen verricht en werd er met glas, stenen en vuurwerk gegooid. De politie greep in, omdat de veiligheid van bewoners en goedwillenden in het geding kwam. Een eerste analyse leert dat we hier te maken hebben gehad met relschoppers die zeer gewelddadig en goed voorbereid bewust de confrontatie zochten.

“Wij vinden het vreselijk te moeten constateren dat het gisteravond zo uit de hand is gelopen. In eerste instantie richting de inwoners en ondernemers van Haren. Zij blijven met de schrik en schade achter. Maar ook richting de goedwillende mensen die vanavond in Haren waren en de vele hulpverleners die veel te verduren hebben gekregen,” zegt burgemeester Rob Bats.

 

Oproep

Na de oproep op Facebook heeft de burgemeester van Haren overleg gehad met de familie van het meisje dat de oproep deed. De burgemeester liet in een vroeg stadium weten dat er geen feest zou komen. Ook de vader van het meisje deed een oproep om niet naar Haren te komen. De sociale media en de traditionele media doken er bovenop.

 

Voorbereidingen

Er is vanaf woensdag voortdurend overleg geweest tussen gemeente en politie om de situatie te screenen en maatregelen te treffen. Ook de sociale media werden continu geanalyseerd. De gemeente en de politie bereidden zich voor op een diverse scenario’s. In aanloop naar het feest is contact geweest met de Duitse collega’s over hun opgedane ervaringen voor tijdens en na een soortgelijk incident. Tot 19.00 uur vrijdagavond is voortdurend contact geweest tussen de Z-side van FC Groningen en voetbalcoördinatoren van de politie. Dit leidde niet tot de informatie dat de politie rekening moest houden met een gecoördineerde actie. Daarnaast werd in de media steeds herhaald dat mensen niet naar Haren moesten komen. “Het was moeilijk in te schatten wat we konden verwachten. Wij hebben rekening gehouden met alle scenario’s. Ook die van relschoppers. Daarom werd bij voorbaat de Mobiele Eenheid achter de hand gehouden,” zegt korpschef Oscar Dros.

 

Eerste maatregelen

In de loop van de middag kwamen steeds meer mensen naar Haren. Op grond daarvan werd besloten om de Stationsweg voor het verkeer af te sluiten. De directe omgeving van de woning werd afgezet toen bleek dat het aantal nieuwsgierigen te groot werd. Ook het voormalige sportterrein aan de Oosterweg werd ingericht als uitwijkmogelijkheid, voor het geval de toestroom te groot werd. Daarvan werd deels gebruik gemaakt. Mensen werden voortdurend verzocht Haren te verlaten of zij werden verwezen naar het sportterrein. Aan het begin van de avond zijn alle toegangswegen naar Haren afgesloten om de toeloop tegen te gaan. Echter, velen kwamen te voet. Rond middernacht waren duizend man weer met de trein vertrokken.

 

Escalatie

Aan het begin van de avond nam het aantal nieuwsgierigen behoorlijk af. De media bleven echter in groten getale aanwezig bij de Stationsweg en de Jachtlaan. Na circa een uur nam het aantal bezoekers weer fors toe. Toen er met glas, vuurwerk en stenen werd gegooid en vernielingen gepleegd werden, is besloten in te grijpen. Op dat moment werd de groep steeds groter. In eerste instantie werd met behulp van de Mobiele Eenheid (ME) geprobeerd om de groep in beweging te krijgen om te vertrekken. Uiteindelijk leidde dit tot meer geweld tegen de politie. De situatie liep steeds verder uit de hand. Het leek te gaan om een kern van enkele tientallen ervaren raddraaiers die goed georganiseerd waren.

 

Spoor bijster

De Mobiele Eenheid verrichtte meerdere charges. De groep verplaatste zich steeds verder in de richting van het centrum van Haren. Ook in het centrum werden vernielingen verricht, sneuvelden ruiten en werd er geplunderd. Daarnaast werd op de openbare weg brand gesticht. Relschoppers gooiden met hekken, trottoirbanden en stenen, sloegen met stokken en bekogelden politiemensen en andere hulpverleners met flessen. Zowel een ambulancevoertuig als enkele politieauto’s raakten flink beschadigd. De agressie tegen de politie en andere hulpverleners was zeer groot. Korpschef Oscar Dros: “Ik heb zeer grote waardering voor mijn mensen. Het is een wonder dat er geen ernstige slachtoffers zijn gevallen. De daders waren het spoor volledig bijster. Collega’s kregen extreem veel geweld te verduren. Het geweld was erop gericht mijn collega’s te verwonden. Dit was werkelijk ongekend.”

 

Aanhoudingen

De politie was fors opgeschaald. Er werden vier pelotons uit het Noorden, uit de regio’s Noord-Oost Gelderland, Twente en Noord-Holland-Noord ingezet, in totaal tweehonderdvijftig leden van de ME. Er waren nog eens vijfenzeventig politieagenten en veertig man van de arrestatie-eenheid op de been. Daarnaast zijn veel politiemensen op eigen initiatief in dienst gekomen. In totaal zijn vijfhonderd politiemensen ingezet. Er werden vierendertig aanhoudingen verricht. Hiervan zit het merendeel nog vast. De meeste verdachten zijn jonge mannen in de leeftijd van vijftien tot en met achtentwintig jaar. “Een eerste analyse leert dat we hier te maken hebben met relschoppers uit het gehele land die zeer gewelddadig en goed voorbereid bewust de confrontatie zochten,” aldus Oscar Dros. In totaal zijn zesendertig mensen licht gewond geraakt. Meerdere politiemensen raakten licht gewond. Een eerste schatting van de politie gaat uit van circa drieduizend tot vijfduizend mensen.

 

Beeldmateriaal en tips

Het Openbaar Ministerie en de politie hebben een grootschalig onderzoek ingesteld. Hierin werken vijfentwintig rechercheurs. Dit team verzamelt zo veel mogelijk informatie om ook gedurende het onderzoek nieuwe aanhoudingen te verrichten. De politie heeft zelf beeldmateriaal gemaakt tijdens de rellen. “Een oproep aan de relschoppers: meld jezelf! Daarnaast wil ik vooral mensen oproepen om beeldmateriaal, zoals foto’s en filmpjes, beschikbaar te stellen en om tips bij ons te melden.” Beeldmateriaal kunt u uploaden via de website van de Nationale Recherche, www.nationale-recherche.nl. Tips kunt u mailen naar tgotips@groningen.politie.nl.

 

Aangifte

Slachtoffers die aangifte willen doen, kunnen vanaf 13.00 uur terecht op het politiebureau in Haren (Vondellaan 8). Voor de reeds aangehouden verdachten is snelrecht van toepassing. Dit houdt in dat geen verdachte weggaat zonder een strafrechtelijke beslissing van het OM: een transactie, een dagvaarding of een werkstraf.

 

Nieuw fenomeen

Oscar Dros: “Deze gebeurtenis kent in Nederland geen soortgelijk precedent. We hebben te maken gehad met een nieuw fenomeen. De mobiliserende kracht van sociale media was ongekend. Gisteren zijn minstens 400.000 tweets over project-X gepost. Wij doen een oproep aan alle betrokkenen tot zelfreflectie. Dat geldt voor Facebookgebruikers en hun ouders, de feestgangers, journalisten, de media en de hulpverleningsdiensten.”

 

Evaluatieonderzoek

“Wij zijn ontzet dat dit zo heeft kunnen gebeuren. Wij stellen zo snel mogelijk een evaluatieonderzoek in naar de ongeregeldheden en de aanloop er naartoe. Daarnaast laten wij de invloed van de sociale media en de traditionele media op deze gebeurtenissen onderzoeken,” aldus Rob Bats.

 

Informatienummer bewoners en ondernemers

Bewoners en ondernemers kunnen voor vragen bellen met een speciaal informatienummer: 050-3114450. Voor zowel de bewoners als de ondernemers wordt in het Gorechthuis een bijeenkomt georganiseerd. Voor de bewoners om 14.00 uur en voor ondernemers om 17.30 uur. Tijdens de bijeenkomsten is aandacht voor de bewoners en ondernemers van Haren. Deze gebeurtenissen hebben ongelooflijk veel impact op de inwoners van Haren. Zij krijgen tijdens de bijeenkomsten alle ruimte om hun verhaal te doen en om vragen te stellen. Daarnaast is Slachtofferhulp aanwezig.