Het Korps landelijke politiediensten (KLPD) heeft woensdagavond 7 maart 2012 de Big Brother Award 2011 uit handen van Bits of Freedom in ontvangst genomen. Het KLPD was genomineerd in de categorie ‘Overheid’ voor vermeend opnieuw hacken van hacking-slachtoffers en het inzetten van spyware in de opsporing van criminelen. Het KLPD neemt de ‘waarschuwingsprijs’ serieus en hecht veel waarde aan het voeren van het debat over het streven naar veiligheid door online opsporing van criminelen met waarborging van de privacy.

Het internet biedt ons bijna ongekende mogelijkheden voor communicatie, zelfontplooiing en entertainment. Sterker nog, onze samenleving is in hoge mate afhankelijk van het internet. Helaas ziet het KLPD dagelijks dat het internet ook ruimte biedt voor ernstige - en vaak georganiseerde - vormen van criminaliteit zoals kinderpornografie, fraude, bedreiging, oplichting en afpersing. Iets waarvan organisaties, maar ook nietsvermoedende computergebruikers slachtoffer kunnen worden. De zware en georganiseerde criminaliteit die het KLPD bestrijdt bevindt zich dus niet alleen in onze fysieke wereld, maar ook steeds meer in de digitale. En dus surveilleert het KLPD niet alleen op de weg, de lucht en het water, maar ook op het internet. De internetcriminelen zijn bijzonder bedreven in het verhullen van hun online activiteiten. Opsporing op het internet vraagt daarom vaak om nieuwe, innovatieve en onorthodoxe methoden. Innovatie
Het toepassen van deze innovatieve en onorthodoxe methoden - het opzoeken van grenzen - roept niet alleen bewondering op maar ook vragen. Want houdt de politie zich wel aan de wetgeving en hoe staat het met de privacy die ons allemaal zo lief is? De wereld van de bestrijding van de zware en georganiseerde criminaliteit en de afwegingen ten aanzien van de privacy, die daarin dagelijks worden gemaakt, is complex. De jury van de Big Brother Awards 2011 heeft gemeend dat bij het KLPD in twee kwesties de privacy onvoldoende is gewaarborgd, getuige de award die in ontvangst is genomen. Het zou gaan om het vermeend opnieuw hacken van hacking-slachtoffers en het inzetten van spyware in de opsporing van criminelen. Het KLPD waardeert dit signaal en neemt de award bijzonder serieus.
Bescherming van het recht op privacy staat ook bij de politie hoog in het vaandel. Om het werk mogelijk te maken, wordt dit belang afgewogen tegen het maatschappelijk belang om strafbare feiten op te sporen en de handhaving van de openbare orde. Opsporen is per definitie een inbreuk op de privacy. Denk hierbij aan een persoon die wordt aangehouden of een woning die wordt doorzocht. Maar die inbreuk moet wel noodzakelijk, proportioneel en subsidiair zijn. De politie voert daarom altijd de discussie of de keuze voor de inzet van opsporingsmiddelen in de juiste verhouding staat tot het doel dat wordt nagestreefd. De politie heeft bij de inzet van een aantal opsporingsmiddelen een bevel van de officier van justitie en in specifieke gevallen een schriftelijke machtiging van de rechter-commissaris nodig. Het KLPD hecht eraan te benadrukken dat in de kwesties waarvoor zij de award heeft ontvangen is gehandeld binnen de bestaande wet- en regelgeving. Het KLPD ondersteunt tot slot het pleidooi van Bits of Freedom en de Jury van de Big Brother Awards voor een meer toegepast juridisch kader voor online opsporing. Explicietere, nauwer omschreven bevoegdheden maken het voor politie en justitie makkelijker om de juiste afwegingen te maken. Hiermee is niet alleen de privacy van de burger gediend, maar ook zijn veiligheid. Het KLPD treedt graag in debat over hoe privacy en veiligheid kunnen worden gewaarborgd op internet.